Inspiracją do napisania scenariusza współczesnej wersji Czerwonego Kapturka była intencja wprowadzenia do pracy wychowawczej szkoły małej awangardy teatralnej. Zawsze fascynował nas pęd dzieci do wcielenia się w inne postacie , ich chęć „zamanifestowania swej osoby” poprzez ruch , słowo i barwę. Próba stworzenia inscenizacji na podstawie bajki Czerwony Kapturek rozbudziła twórcza wyobraźnię dzieci i wytworzyła dużą potrzebę ekspresji słowno – muzycznej , a co najważniejsze poprzez morał przypomniała o zasadach bezpieczeństwa. Na naszych oczach dzieci zmieniały się , stawały się śmielsze , odważniejsze , (ale i bardziej zdyscyplinowane ), chętnie uczestniczyły w powstawaniu scenariusza , kostiumów tworzyły własne teksty , a przede wszystkim wchodziły w swój wymarzony inny świat , ”świat teatru”. Chciałybyśmy zaakcentować , że uczestnictwo wychowanków w humoresce wytwarza specyficzną wieź emocjonalną pomiędzy nauczycielem a podopiecznym , który w codziennym życiu szkoły wydaje się być jednostką anonimową. Humoreska została wyróżniona w turnieju satyrycznym „Czas humoru” zorganizowanym przez MDK nr4 w Bydgoszczy. Publikacja tego artykułu umożliwi podzielenie się doświadczeniem i wiedzą zawodową z szerszym gronem nauczycieli i jednocześnie zachęci do zabawy w teatr wg własnego humorystycznego scenariusza. Wśród różnorodnych form pracy z tekstem literackim na szczególną uwagę zasługują te, które eksponują aktywność uczniów. Wymienić można tu: improwizację tekstów, inscenizację , zabawy i opowiadania twórcze , swobodne teksty , prowadzenie dzienniczków lektur oraz gry dydaktyczne. Szczególnie bliska dzieciom w młodszym wieku szkolnym jest inscenizacja. To ona stanowi źródło różnorodnych przeżyć emocjonalnych związanych z odbiorem treści , procesem ich przygotowania i wystawienia. Daje możliwość poznania nowych środków ekspresji , rozwija wyobraźnię i spostrzegawczość. Małe dziecko odczuwa silną potrzebę odbioru mitu baśniowego , mocno przeżywa wartości moralne , dlatego też chętnie uczestniczy w tworzeniu własnych wizji fantastycznych i przekształcaniu ich na realną rzeczywistość. Autorski charakter ma tutaj sposób komponowania poszczególnych części i forma przekazu widowiska. W ten uporządkowany literacko układ wkradły się współczesne piosenki, które sprawiają , że historia o Czerwonym Kapturku staje się pełna humoru i śmiesznych rozwiązań sytuacyjnych. Ta językowa zabawa ma na celu umocnienie odczucia fikcyjności świata przedstawionego w inscenizacji. W scenariuszu humoreski występuje pomieszanie treści utworu literackiego z kwestiami zmyślonymi, uwspółcześnionymi, wprowadzającymi charakterystyczny porządek. Humor bajki podkreślają również postaci nakreślone zgodnie z psychiką dziecięcą, reprezentujące różne postawy moralne i obyczajowe. Kreowane są przez dzieci z naturalnym wyczuciem komizmu i paradoksu. Dialogi są obrazowe i komunikatywne. Zawierają dużą dozę dowcipu i barwności. Tak więc jest to aktualna parafraza bajki , która wydaje się być z punktu widzenia pedagogiki zabawy pożądaną formą oddziaływania wychowawczego. Zaspokaja ona żywiołową potrzebę działania i naturalną ciekawość dzieci. Wyzwala u nich samoistny sposób wykonania , pobudza ich spontaniczną skłonność do ekspresji. Przenosi również małego aktora oraz widza w piękniejszy świat , w którym wszystko może się zdarzyć , gdzie zawsze zwycięża dobro i piękno. Ma to duże znaczenie szczególnie dla dzieci, które w rzeczywistym świecie czują się źle , są nieśmiałe i mało aktywne . Inscenizacja ma również swoje walory dydaktyczne i umożliwia nauczycielowi realizację zagadnień wynikających z edukacji objętych programem nauczania. W tym aspekcie możemy nawiązać zgodnie z treściami programowymi do następujących ćwiczeń: Klasa I : - analiza utworu literackiego poprzez inscenizacyjne formy wiązania słowa z działaniem - plastyczna ekspresja dziecka , - kształtowanie wyrazistego żywego słowa Klasa II : - różne formy inscenizacyjne czytanych tekstów: dramatyzacje, improwizacje, dramy , dialogi , teatrzyk kukiełkowy i muzyczny, opowiadania, baśnie i wiersze ilustrowane muzyką. Klasa III : - inscenizowanie tekstów lub ich fragmentów (w tym fragmentów prozy).
Ponadto praca nad tekstem, aktywność plastyczno-techniczna w zakresie wykonywania projektów, rekwizytów i dekoracji, wprowadzanie elementów muzyczno-ruchowych sprawia , że dziecko angażuje się spontanicznie w cykl twórczego działania. Kształcące są również dyskusje nad propozycjami odgrywania poszczególnych ról, rozwijają więzi koleżeńskie, a sukces z powodu wystawienia staje się sukcesem całej klasy. Pamiętajmy, że kreatywne doświadczenia w dzieciństwie rozwijane systematycznie z pewnością zaprocentują w dorosłym życiu.
Scenariusz inscenizacji Osoby: Narrator, Czerwony Kapturek, Wilk, Gajowy, Babcia · WSZYSCY Deszcze za oknami przelatują-kap , kap , kasztany pękają , podskakują- pac , pac. Bociany odleciały –kle, kle. Tylko wróbel nastraszony , czarny jak mały kominiarz - ćwir , ćwir , czeka na okruszyny chleba , słońca-pi , pi , pi .Wieczorami mgły się włóczą po ulicach –my , a mgła. · NARRATOR W tej niezwykle pięknej okolicy , gdzie lasy , pola i dąbrowy mieszkało bardzo miłe dziewczę jej babcia i gajowy.
· CZERWONY KAPTUREK (śpiewa w rytm melodii “Autobus czerwony”). Kapturek czerwony przez dróżynki w lesie szybko mknie , mija drzewa , muchomory , przez kałuże przeskakuje też. · NARRATOR Jak zwykle w takiej sytuacji już wiecie dzieci prawie wszystko do bajki się wkręciło zręcznie bardzo złe wilczysko ! · WILK Jestem wilk , wściekły wilk , kto spotyka w lesie wilka ten na drzewo zaraz zmyka . · CZERWONY KAPTUREK Prawa noga naprzód , lewa noga naprzód dla babuni muszę zrobić to. Najpierw palce , potem pięty , głowa do góry , brzuch wciągnięty (zbiera muchomory i śpiewa do melodii piosenki) Rudy, rudy , rudy rydz jaka piękna sztuka , rudy , rudy, rudy rydz a ja rydza szukam. · NARRATOR Wilczur przebrany w cudze szaty nagle się zjawił na leśnej polanie. · WILK Gdzie to się wybierasz , ty piękny , czerwony , mój Kapturku ?
· CZERWONY KAPTUREK Do chorej babuni niosę dary (śpiewa w rytm melodii piosenki “Jabłka”). Niosły dzieci z lasu koszyczek zielony , grzybków dobrych grzybków smacznych grzybeczków czerwonych. Teraz trzeba grzybki pięknie poukładać i pomyśleć który grzybek do czego się nada. Który do jedzenia , który do smażenia , który znów na bigos pyszny , który do wędzenia. · WILK (śpiewa w rytm refrenu piosenki “Szła dzieweczka do laseczka”). Gdzie jest ta ulica gdzie jest ten dom , gdzie ta babunia co kocham ją. · CZERWONY KAPTUREK Idź ścieżyną leśną , skręć w lewo i w prawo za dębem i cisem porozmawiaj z lisem , on ci dalszą drogę wskaże i klucz do kafejki internetowej przekaże. Tam usiądziesz sobie wygodnie i z klawiaturą popracujesz zgodnie. Ona hasło ci wystuka www.com.kapturek , no a potem już tylko zastukaj. · NARRATOR Więc szybko ruszył do dąbrowy ten sprytny chytrus ,wilczur stary . Zdobywszy adres internetowy do babci pobiegł , głosik zmieniał , udawał grzeczną wnuczkę małą. Babcia niebacznie otworzyła , więc on ją zaraz łyknął całą.
· WILK U babci jest słodko i pachnie szarlotką. No proszę i zjadłem ździebełko i głowa do góry odpędzę te chmury, a niebo zamiotę miotełką. Nie ma jak babcia mniam ,mniam ,mniam . · NARRATOR Przebrany w babci czepiec wielki i jej różowe okulary oszukał wnuczkę nieuważną , stosując przy tym czary . · WILK (śpiewa w rytm piosenki “Zagram dzieciom”). Czary mary weź pałeczkę do ręki , czary mary wyczarujesz cukierki , wyczarujesz cukierków sześć , no a potem je wszystkie zjesz.. · NARRATOR Najkrócej mówiąc połknął wnuczkę i razem z babcią tkwiła w brzuchu . · CZERWONY KAPTUREK I BABCIA (śpiewają w rytm piosenki “Tu jest twoje miejsce” - K.Giżowskiej). Tu jest nasze miejsce , tu jest nasz ciasny , ale własny dom , tu jest nasze miejsce , tu jest nasz dom.
· NARRATOR Więc strach pomyśleć co by było gdyby nie było w lesie zuchów .Był takim zuchem pan gajowy , który niedawno skończył kurs odnowy i masażystą też był świetnym. · GAJOWY (recytuje popularną wyliczankę ) . Operatus , wycinatus , ene , due , fike , fake , torba , borba , usme ,smake , eus , deus , kosma , deus i morele baks. · NARRATOR Sprawnie zadziałał pan gajowy , wilczur wypluwa babcię z wnuczką. Nie zdążył nawet do trzech zliczyć , a ciężką będzie miał nauczkę. Choć bajka dobrze się skończyła , wszyscy są zdrowi oraz cali , czegoś uczymy się z tej baśni i wy dorośli i my mali. · WSZYSCY Nie ufaj obcym przebierańcom mój drogi , mały przyjacielu , bo tych jest ciągle w naszym życiu naprawdę jeszcze bardzo wielu. Deszcze za oknami przelatują -kap, kap . Kasztany pękają podskakują - pac, pac. Dzieci z lasu biegną-tup, tup , z wesołym krzykiem roztrzaskują wodę -chlup, chlup .Bociany odleciały -kle, kle , tylko wróbel nastroszony, czarny jak mały kominiarz –ćwir , ćwir , czeka na okruszyny chleba, słońca -pi, pi .Wieczorami mgły się włóczą po ulicach. Idzie zima brrrr .
Izabela Koitka Małgorzata Ostrowska
|